उन्हाळा सुरू झाला की, तापमानात मोठी वाढ होते आणि त्याचा परिणाम शरीरावर होतो. वाढलेली उष्णता शरीरातील पाणी कमी करते, ऊर्जा कमी होते आणि थकवा जाणवतो. त्यामुळे आरोग्य टिकवण्यासाठी योग्य आहार, पुरेसे पाणी आणि शरीराची काळजी घेणे गरजेचे आहे.
उन्हाळ्यात होणाऱ्या आरोग्य समस्या
उन्हाळ्यात तापमानाच्या तीव्रतेमुळे विविध आरोग्य समस्या उद्भवतात. त्यामध्ये प्रामुख्याने खालील त्रास होण्याची शक्यता असते:
• उष्माघात: सूर्याच्या तीव्रतेमुळे शरीराचे तापमान अत्यधिक वाढणे
• डिहायड्रेशन: शरीरातील पाणी कमी झाल्याने अशक्तपणा येणे
• टायफॉईड आणि जंतुसंसर्ग: दूषित पाण्यामुळे होणारे आजार
• डायरिया आणि कावीळ: अशुद्ध अन्न आणि खराब पाणी सेवनाने होणारे विकार
• त्वचा विकार आणि डोळ्यांचे आजार: घामामुळे चिडचिड, पुरळ आणि इन्फेक्शन होणे
उन्हाळ्यात आरोग्य टिकवण्यासाठी महत्त्वाचे उपाय
१. शरीर हायड्रेटेड ठेवा
• दररोज ८-१० ग्लास पाणी प्या
• नारळ पाणी, ऊसाचा रस, लिंबूपाणी, कोकम सरबत यांसारखी नैसर्गिक शीतपेये सेवन करा
• ORS किंवा साखर-मीठ पाण्याचा वापर करा
• चहा, कॉफी आणि कार्बोनेटेड शीतपेये टाळा
२. योग्य आहार घ्या
• हलका व सहज पचणारा आहार घ्या
• पाण्याने भरपूर असलेली फळे जसे की टरबूज, खरबूज, मोसंबी, संत्री, केळी आणि काकडी खा
• घरगुती ताजे अन्न खा आणि जड व तेलकट पदार्थ टाळा
• थंड तूप, ताक आणि दही आहारात समाविष्ट करा
• तळलेले आणि मसालेदार पदार्थ टाळा
३. त्वचेची काळजी घ्या
• चेहरा आणि त्वचा कोरडी होऊ नये म्हणून मॉइश्चरायझर वापरा
• घराबाहेर पडताना टोपी, गॉगल आणि कॉटनचे कपडे घाला
• उन्हाळ्यात त्वचा तेलकट होते, त्यामुळे दिवसातून २-३ वेळा चेहरा धुवा
• गरम पाणी टाळा आणि दिवसातून दोनदा आंघोळ करा
४. उष्माघात आणि उष्णतेपासून संरक्षण
• दुपारी १२ ते ४ दरम्यान गरजेव्यतिरिक्त बाहेर पडू नका
• शक्यतो हलकी आणि आरामदायक सूती वस्त्रे परिधान करा
• बाहेर पडताना छत्रीचा वापर करा आणि शक्यतो सावलीत राहा
• जास्त उष्णता जाणवत असल्यास ओल्या कपड्याने शरीर पुसा
५. नियमित व्यायाम आणि पुरेशी झोप
• सकाळी लवकर किंवा संध्याकाळी व्यायाम करा
• जास्त श्रम करणारे व्यायाम टाळा
• शरीराला पुरेसा आराम आणि निद्रा मिळेल याची काळजी घ्या
उन्हाळ्यात लहान मुलांची विशेष काळजी घ्या
• लहान मुलांना उन्हात जास्त खेळू देऊ नका
• त्यांना थंड पेये आणि आईसक्रिम जास्त प्रमाणात देणे टाळा
• त्यांना हलका आणि सत्त्वयुक्त आहार द्या
• खेळल्यानंतर पुरेसं पाणी पिण्यास सांगा
उन्हाळ्यात आरोग्य चांगले राखायचे असल्यास जास्तीत जास्त पाण्याचे सेवन, योग्य आहार आणि जीवनशैलीतील थोडेसे बदल यांचा अवलंब करावा. उष्णतेच्या त्रासापासून दूर राहण्यासाठी वर दिलेल्या उपाययोजनांचा अवलंब करा आणि निरोगी राहा! हा लेख जास्तीत जास्त लोकांसोबत शेअर करा, जेणेकरून सगळेच आरोग्याची काळजी घेऊ शकतील.