“इंजिनिअरिंग ते शेती – स्वप्नं बदलली, पण ध्येय तेच!”
सिद्धेश साकोरे – नाव ऐकलंय? जर नाही, तर हा माणूस शेतीत क्रांती घडवतोय! एकेकाळचा मेकॅनिकल इंजिनिअर, आज हजारो शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शक बनला आहे.
इंजिनिअरिंगचा डिग्रीधारक, पण मातीचा शिलेदार!
२०१७ मध्ये सिद्धेशनं मेकॅनिकल इंजिनिअरिंग पूर्ण केलं. वडील शेतकरी, पण त्यांची इच्छा होती की मुलानं इंजिनिअर व्हावं. मात्र, पदवी मिळाल्यावर पुण्यातील विज्ञानाश्रममध्ये इंटर्नशिप घेताना शेतकऱ्यांच्या समस्यांशी थेट संपर्क आला आणि इथूनच सुरू झाला एका नव्या प्रवासाचा पहिला टप्पा!
माती परीक्षणानं उघडले डोळे!
इंटर्नशिपदरम्यान ५,००० शेतकऱ्यांच्या माती परीक्षणाचा भाग म्हणून काम करत असताना धक्कादायक वास्तव समोर आलं – ९०% जमिनी नापिक होत चालल्या होत्या! कारण? रासायनिक खतांचा अतिवापर! परिणामी, उत्पादन घटत होतं आणि शेतकऱ्यांच्या पुढच्या पिढीला शेतीत रस उरला नव्हता.
स्वतःच शेतकरी होण्याचा निर्धार!
माती वाचवायची, शेतकऱ्यांना मदत करायची – हा विचार पक्का झाला. पण तेवढ्यानं काही होत नाही! सिद्धेशनं आंध्र प्रदेश, मध्य प्रदेश, शिमला आणि दक्षिण भारत फिरून सेंद्रिय शेती व वनशेती यांची बारकाईनं माहिती घेतली. मात्र, गावाकडे परतल्यावर घरून पाठिंबा मिळेल, अशी अपेक्षा नव्हतीच.
शेती प्रयोगशाळा – शून्यातून उभारलेलं साम्राज्य!
गावी जमीन नव्हती, म्हणून ४० कि.मी. दूर असलेल्या कडूस गावात भाड्याने शेती घेतली. १४-१५ प्रकारच्या शेती पद्धतींवर प्रयोग केले – मल्टीलेयर फार्मिंग, अॅग्रोफोरेस्ट्री, बांबू हाऊस, पॉली हाऊस… पण सर्वात यशस्वी ठरलं वनशेतीचं मॉडेल!
पहिल्याच वर्षी २.५ लाखांचं उत्पन्न आलं, मातीची गुणवत्ता सुधारली आणि सिद्धेशनं शेतकऱ्यांना हे तंत्र शिकवायला सुरुवात केली. मात्र, मोठा अडसर होता – सेंद्रिय शेती खर्चिक आहे!
CSR फंड आणि ‘अॅग्रो रेंजर्स’ची स्थापना!
शेतकऱ्यांना मदतीचा हात द्यायचा म्हणून २०१९ मध्ये स्वतःची संस्था स्थापन केली – अॅग्रो रेंजर्स! २०२० मध्ये एनजीओ म्हणून अधिकृत नोंदणी झाली. संस्थेच्या माध्यमातून गरीब शेतकऱ्यांसाठी CSR फंड उभा केला आणि १०% खर्च उचलण्याचा निर्णय घेतला.
२१६ शेतकऱ्यांच्या जमिनींवर नवी हिरवाई!
आजपर्यंत २१६ शेतकऱ्यांना २२० एकर जमिनीत वनशेतीतून नवसंजीवनी दिली आहे. ३० प्रकारच्या झाडांची लागवड आणि ८० प्रकारच्या आंतरपिकांनी उत्पन्न वाढवलं आहे. सेंद्रिय शेतीतून नियमित उत्पन्न मिळवता येतं हे सिद्ध करण्यासाठी त्यांचं मॉडेल आदर्श ठरत आहे.
संयुक्त राष्ट्रांचा ‘लँड हीरो’ पुरस्कार!
सिद्धेशच्या कामाची दखल घेत संयुक्त राष्ट्रांकडून (UNCCD) त्याचा ‘लँड हीरो’ पुरस्काराने गौरव करण्यात आला! २०१४ मध्ये जर्मनीत पुरस्कार स्वीकारताना तो भारताचा एकमेव प्रतिनिधी होता! आज त्याचं काम पंतप्रधान कार्यालयाच्या वैज्ञानिक सल्लागार विभागासोबतही सुरू आहे.
शेतीला प्रतिष्ठा मिळवून देण्याची लढाई!
आजचा सरासरी शेतकरी ५२ वर्षांचा आहे, तरुण शेतीत कमी आहेत. कारण – उत्पन्न कमी, लग्नाच्या अडचणी, समाजातील नकारात्मक दृष्टिकोन! पण सिद्धेशसारखे तरुण शेतीत उतरले तर ही परिस्थिती बदलू शकते.
“माती वाचवा, भविष्य घडवा!”
शेतीला नवा दृष्टिकोन देणाऱ्या सिद्धेश साकोरे यांचं हे काम खरोखर प्रेरणादायी आहे. तुमच्या आजूबाजूला अशा क्रांतिकारी प्रयोगशील तरुणांची गोष्ट असली, तर आम्हाला कळवा! शेतीला प्रतिष्ठा मिळवून देण्याचा हा प्रवास तुम्हालाही जुळवून घ्यायचा आहे का?
