महाराष्ट्राच्या तरुणाची शॉर्ट फिल्म थेट कान्समध्ये; झिरो बजेटमध्ये साकारली आंतरराष्ट्रीय कलाकृती

“जिथं स्वप्नं मोठी असतात, तिथं बजेट छोटं असणं अडथळा ठरत नाही.”
या उक्तीचं जिवंत उदाहरण म्हणजे साहिल इंगळे, महाराष्ट्रातील एक होतकरू चित्रपट निर्माता, ज्याने शून्य बजेटमध्ये (Zero Budget) तयार केलेली शॉर्ट फिल्म ‘A Doll Made Up of Clay’ थेट जगातील सर्वात प्रतिष्ठित चित्रपट महोत्सवांपैकी एक असलेल्या Cannes Film Festival 2025 मध्ये दाखल झाली आहे.

‘A Doll Made Up of Clay’ – एका मातीच्या बाहुलीची जागतिक सफर
या शॉर्ट फिल्मचं शीर्षक जितकं साधं वाटतं, तितकंच त्यामागचं कथानकही भावनिक आणि विचारप्रवर्तक आहे. ‘A Doll Made Up of Clay’ ही केवळ एक शॉर्ट फिल्म नसून, ती माणसाच्या अस्तित्वावर, समाजाच्या मूल्यांवर आणि मानवी नात्यांवर भाष्य करणारी कलाकृती आहे.अधिकृत माहितीनुसार, ही फिल्म एका लहान गावातील मुलीच्या दृष्टिकोनातून सांगितली जाते, जी एका मातीच्या बाहुलीसोबत बोलण्यात भावनिक आधार शोधते. तिचं बालपण, तिचं एकटेपण आणि तिचं कल्पनाविश्व – हे सगळं साहिलने केवळ साध्या तंत्रज्ञानातून पण सशक्त सिनेमॅटिक शैलीने दाखवलं आहे.

Cannes Film Festival आणि La Cinef विभागाचं महत्त्व
कान्स फिल्म फेस्टिव्हल (Cannes Film Festival) हे दरवर्षी फ्रान्समध्ये होणारं एक अत्यंत प्रतिष्ठित चित्रपट महोत्सव आहे, जिथे जगभरातून उत्कृष्ट सिनेमांची निवड केली जाते. यामधील La Cinef विभाग हा विशेषतः जगभरातील चित्रपट शाळांमधील विद्यार्थ्यांसाठी राखीव आहे.
२०२५ साली La Cinef विभागात २७०० हून अधिक शॉर्ट फिल्म्स आल्या होत्या, त्यातून केवळ १६ फिल्म्सची निवड झाली आहे. आणि त्यामध्ये भारताची एकमेव निवड म्हणजे साहिल इंगळेची ‘A Doll Made Up of Clay’.

SRFTI – सत्यजित रे फिल्म आणि टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूटचा गौरव
साहिल सध्या SRFTI, कोलकाता येथे ‘Producing for Film and Television (PFT)’ या अभ्यासक्रमात शिक्षण घेत आहे. ही संस्था भारतातील आघाडीची फिल्म शाळा असून सत्यजित रे यांचं नाव धारण करते.
या संस्थेतील विद्यार्थ्याच्या चित्रपटाला जागतिक व्यासपीठ मिळणं ही संस्था, देश, आणि एकूणच भारतीय चित्रपटसृष्टीसाठी अत्यंत अभिमानाची गोष्ट आहे.

शून्य बजेटचा चमत्कार – फिल्म निर्मितीचं वेगळं परिमाण
या फिल्मची सर्वात खास बाब म्हणजे ती कोणत्याही निधीशिवाय (without any production budget) बनवली गेली आहे. साहिलने या प्रकल्पासाठी कोणतीही आर्थिक मदत न घेता, फक्त कल्पकता, प्रयोगशीलता आणि मैत्रीपूर्ण टीमच्या मदतीने फिल्म साकारली.कॅमेरा, साऊंड, लाईटिंग यांसारख्या गोष्टीसाठी विद्यार्थ्यांनी स्वतःची उपकरणं वापरली. लोकेशन निवड, सेट डिझाइन, आणि अभिनेत्यांचा सहभाग – हे सगळं विश्वासावर आणि टीमवर्कवर आधारित होतं.

महाराष्ट्रातून जागतिक व्यासपीठाकडे – एक प्रेरणादायक प्रवास
साहिलचा जन्म महाराष्ट्रातील एक मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला. बालपणापासून त्याला चित्रपटांची आणि कथाकथनाची आवड होती. मुंबईच्या फिल्म मेकिंग वर्कशॉप्स, लघुपट स्पर्धा आणि वेगवेगळ्या ग्रामीण विषयांवर आधारित व्हिडिओ प्रोजेक्ट्सच्या माध्यमातून त्याने आपली कलाकुसर वाढवली.
SRFTI मध्ये प्रवेश घेतल्यानंतर त्याने वैविध्यपूर्ण संकल्पनांवर काम करत अनेक छोट्या प्रकल्पांमध्ये सहभाग घेतला. पण ‘A Doll Made Up of Clay’ हा त्याचा आतापर्यंतचा सर्वात महत्वाकांक्षी आणि आत्मिक प्रकल्प ठरला आहे.

युवकांसाठी संदेश – जिद्द असेल तर मार्ग सापडतोच
साहिल इंगळेचं हे यश हे फक्त चित्रपटाचं नाही, तर एक मानसिकता बदलणारा क्षण आहे.
तो सांगतो की –
“बजेट नसणं ही अडचण असू शकते, पण ते अपयशाचं कारण नसावं. कलाकृती खर्‍या भावनेनं, प्रामाणिकपणानं आणि कल्पकतेनं बनवली असेल तर ती कुठेही पोहोचू शकते.”

महाराष्ट्राच्या पोराने जग जिंकलं!
‘A Doll Made Up of Clay’ ही शॉर्ट फिल्म म्हणजे एका नवोदित दिग्दर्शकाच्या प्रतिभेचं आणि चिकाटीचं प्रतीक आहे. महाराष्ट्रातल्या मातीतून जन्मलेला हा तरुण आज कान्सच्या रेड कार्पेटवर उभा आहे, हे फक्त त्याचं नव्हे तर आपल्या संपूर्ण पिढीचं यश आहे. सिनेमाची भाषा जागतिक असते, आणि ती बोलण्यासाठी गरज असते ती केवळ माणुसकीची, संवेदनशीलतेची आणि कलेच्या निष्ठेची.