केंद्रीय लोकसेवा आयोगाचा (UPSC) निकाल 2024 जाहीर झाला आणि देशभरातील लाखो विद्यार्थ्यांच्या आशा-अपेक्षांना उत्तर मिळालं. दरवर्षीप्रमाणे यंदाही हजारो जणांनी या परीक्षेत यश मिळवलं, मात्र एक नाव विशेष ठसतं – शक्ती दुबे. देशातील पहिल्या क्रमांकाची यशस्वी उमेदवार बनण्याचा मान त्यांनी पटकावला आणि साऱ्या भारतात प्रेरणेची नवी ज्योत पेटवली.
शक्ती दुबे – प्रयत्नांची पराकाष्ठा आणि मनाच्या ताकदीचं उदाहरण
प्रयागराजच्या शक्ती दुबे यांनी UPSC परीक्षेत टॉपर ठरून देशातील हजारो विद्यार्थ्यांसाठी एक आदर्श निर्माण केला आहे. “मला काही वेळ निकालावर विश्वासच बसला नाही,” असं त्यांनी ANI वृत्तसंस्थेशी बोलताना सांगितलं. ही भावना कोणत्याही UPSC विद्यार्थ्याला सहज उमजेल. कारण ही परीक्षा फक्त अभ्यासाची नाही, तर धैर्य, संयम, आणि मानसिक ताकदीची कसोटी असते.गेल्या वर्षी मी फक्त १२ गुणांनी कटऑफ चुकवली होती. मन खचलं होतं, पण भावाने म्हटलं होतं – पुढच्या वेळी तू टॉपर होशील. आणि आज ते खरं झालं.”
या शब्दांतून दिसतं की एकटे प्रयत्न कधीही वाया जात नाहीत. त्यांनी अभ्यासात सातत्य ठेवून पाचव्या प्रयत्नात देशात पहिला क्रमांक मिळवला. हीच जिद्द UPSC परीक्षेच्या उमेदवारांना नवी दिशा देते.
शक्ती दुबे यांचा संदेश: ‘UPSC ही फक्त एक परीक्षा आहे, आयुष्य नव्हे’
UPSC परीक्षेला अनेक जण आपल्या स्वप्नांचे रूप मानतात. मात्र, या परीक्षेतील अपयश काही वेळा विद्यार्थी मानसिकदृष्ट्या खचवते. याबद्दल बोलताना शक्ती दुबे म्हणतात : “ही फक्त एक परीक्षा आहे. ती आयुष्यापेक्षा मोठी नाही. अपयश आलं तर त्या चुका समजून घेऊन पुन्हा प्रयत्न करावेत.”
हे विधान केवळ UPSC विद्यार्थ्यांसाठीच नव्हे, तर कोणत्याही क्षेत्रात धडपडणाऱ्या प्रत्येकासाठी उपयोगी आहे.
महाराष्ट्राचा अभिमान – अर्चित डोंगरे यांचा तिसरा क्रमांक
UPSC 2024 मध्ये महाराष्ट्रातील अर्चित डोंगरे यांनी देशभरातून तिसरा क्रमांक मिळवून राज्यासाठी अभिमानाचा क्षण निर्माण केला आहे. महाराष्ट्रातील हजारो विद्यार्थ्यांना त्यांच्या यशामुळे प्रेरणा मिळेल.
UPSC निकाल 2024 : आकडेवारी आणि खास बाबी
एकूण यशस्वी उमेदवार – 1,009
IAS, IPS, IFS व इतर गट ‘अ’ आणि गट ‘ब’ सेवांसाठी नियुक्ती
टॉप 5 मध्ये 3 महिला उमेदवार – महिला सशक्तीकरणाचं सकारात्मक चित्र
टॉप 10 यादी:
शक्ती दुबे
हर्षिता गोयल
अर्चित डोंगरे
मार्गी शहा
आकाश गर्ग
कोमल पुनिया
आयुषी बन्सल
राज कृष्ण झा
आदित्य विक्रम अग्रवाल
मयंक त्रिपाठी
UPSC परीक्षा प्रक्रिया – एक त्रिसुत्री कसोटी
पूर्व परीक्षा (Prelims) – पात्रतेसाठी महत्त्वाचा टप्पा
मुख्य परीक्षा (Mains) – सखोल लेखनक्षमतेची चाचणी
मुलाखत (Interview) – वैयक्तिक आणि मानसिक समतोल तपासणं
या तिन्ही टप्प्यांमधूनच अंतिम गुणवत्ता यादी तयार केली जाते.
प्रवर्गानुसार निवडलेले उमेदवार प्रवर्ग
निवडलेले उमेदवार
सामान्य (General) – 335
आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल (EWS) – 109
इतर मागासवर्गीय (OBC) – 318
अनुसूचित जाती (SC) – 160
अनुसूचित जमाती (ST) – 87
शक्ती दुबे यांचा प्रवास सांगतो की, यश म्हणजे एकाच प्रयत्नात सिध्द होणं नव्हे, तर प्रत्येक अपयशातून शिकून उभं राहणं. UPSC सारखी परीक्षा जिंकण्यासाठी केवळ बुद्धिमत्ता नाही, तर संयम, सातत्य आणि आत्मविश्वास लागतो. आज ज्या विद्यार्थ्यांना यश मिळालं नाही, त्यांच्यासाठी हे केवळ एक टप्पा आहे – शेवट नव्हे. तुमचं यश येणारच आहे – कदाचित पुढच्या प्रयत्नात तुम्हीच ‘टॉपर’ असाल.
